Ortodonta trudni się naprawą wad zgryzu oraz nieprawidłowości i krzywizn zębowych. Co dobrze zapamiętać? Wada zgryzu bazuje na niewłaściwym ulokowaniu zębów lub szczęki, co zatem przyczynia się do istotnych problemów związanych z artykulacją, zniekształcenia twarzy – oddziałując negatywnie na wygląd i będąc powodem niskiej samooceny w późniejszym wieku. Proces leczenia wady zgryzu jest długotrwały i zajmuje zwykle około 2 lat.

Przyczyny powstawania wad zgryzu

Wady zgryzu grupuje się na wrodzone i nabyte. Do deformacji szczęki może dojść już we wczesnym rozwoju dziecka, jeszcze w trakcie ciąży, jednak zazwyczaj są to złe przyzwyczajenia dzieci. Bezustanne ssanie kciuka czy niedobrze dobranego smoczka, gryzienie przedmiotów (na przykład twardych klocków), zgrzytanie zębami, czy oddychanie przez usta jest przyczyną deformacji szczęki. Także niewłaściwe ułożenie dziecka podczas karmienia piersią, może wywoływać problemy. Na pierwszą wizytę kontrolną dobrze zabrać dziecko w wieku około 7 lat. Dzięki temu ortodonta wcześnie wykryje możliwe zmiany i zatroszczy się o odpowiedni rozwój dziecka.

Dlaczego wizyta u ortodonty jest ważna?

Nieleczenie albo lekceważenie wady wiedzie do jej nasilenia, a to z kolei potęguje ryzyko seplenienia i krzywizny zębów oraz może sprawiać trudności w spożywaniu pokarmów, a nawet oddychaniu. Zły układ szczęki sprawia bóle zębów, ich rozchwianie lub przedwczesne ścieranie. Sprzyja to też gromadzeniu kamienia nazębnego i może prowadzić do rozwoju chorób dziąseł, próchnicy, czy paradontozy.

Rodzaje wad zgryzu

Tyłozgryz – najczęściej występująca wada zgryzu. Dolne zęby ukryte są za zębami górnymi, przy czym zęby przednie nie stykają się wzajemnie. Niekiedy górne siekacze są wykrzywione w kierunku górnej wargi, a twarz wykrzywia się poprzez cofnięcie żuchwy.

Przodozgryz – w tym przypadku to górne zęby chowają się za dolnymi. Powstaje widoczne wysunięcie brody do przodu.

Zgryz krzyżowy – zarówno zęby dolne jaki i górne, zachodzą na siebie nieregularnie na niektórych odcinkach lub w całym łuku zębowym.

Zgryz głęboki – górne zęby zachodzą i przykrywają 2/3 wysokości zębów dolnych. Wpływa to na zniekształcenie twarzy ze względu na zmniejszenie dolnego odcinka. Tak ułożone zęby nadmiernie się ścierają,  co jest powodem chorób dziąseł i przyzębia.

Zgryz otwarty – zęby wcale nie stykają się ze sobą. Wada przeszkadza w żuciu pokarmu, a także w właściwej wymowie – zwłaszcza spółgłosek przedniojęzykowo zębowych (t, d, s, z, dz, c, n, ł). Zgryz otwarty powoduje wydłużenie twarzy i niedorozwój szczęki.

Stłoczenia zębów – pojawiają się wtedy, gdy zęby są zbyt duże w stosunku do zębodołów. Wyrastają poodwracane lub w niewłaściwych miejscach, w wyniku braku przestrzeni w jamie ustnej.

Zęby odseparowane – pomiędzy zębami są widoczne szpary, powodowane nadmiarem miejsca w szczęce.

Jak skorygować wady zgryzu? Kiedy pomoże ortodonta?

Leczenie wady zgryzu zwykle rozpoczyna się od momentu wyrżnięcia zębów stałych, czyli około 11 roku życia, choć ortodonci zalecają zadbanie o odpowiedni zgryz w każdym wieku. Szczęki dzieci są znacznie bardziej plastyczne, niż szczęki osób dorosłych, ze względu na to leczenie jest łatwiejsze i obniża się ryzyko bólu lub powikłań, jednak korekcja zębów jest dostępna dla każdego.

Rodzaje aparatów na zęby

Aparaty na zęby dzielą się na stałe — przyklejane do zębów specjalistycznym klejem oraz ruchome — możliwe do samodzielnego zdejmowania. Aparaty ruchome są częściej stosowane u dzieci, niż u dorosłych.

Aparat tradycyjny, metalowy — siłą, która koryguje wadę, jest w tym przypadku łuk scalony z metalowymi zamkami, które przykleja się do pojedynczych zębów i mocuje przy użyciu ligatur ortodontycznych. Dla uatrakcyjnienia, szczególnie dla młodszych pacjentów, istnieje możliwość doboru różnych kolorów ligatur. Dla dbających o większą estetykę możliwe są warianty z zamkami ceramicznymi, porcelanowymi, szafirowymi lub kryształowymi, które są niewidoczne na tle zębów. Sprawdzają się zwłaszcza u posiadaczy białych zębów.

Aparat lingwalny — zakładany jest odwrotnie niż ten tradycyjny, bo od części podniebiennej jamy ustnej. Wykonywane są dla każdego pacjenta indywidualnie i niwelują wstyd związany z noszeniem aparatu na zębach, bo ten jest niewidoczny. Minusem tego aparatu jest początkowa trudność wyraźnego mówienia.

Aparat samoligaturujący — ten model aparatu na zęby cechuje się inną budową. Łuk ortodontyczny przytrzymuje zestaw klapek, dzięki czemu drut jest ruchomy, a korekcja wady zgryzu trwa krócej.

Aparat Clear Aligner — to przezroczysta nakładka na zęby dopasowywana indywidualnie, która jest świetnym rozwiązaniem dla osób, które cenią estetykę. Aparat jest praktycznie niewidoczny, a dzięki temu, że można go zdjąć samodzielnie, jest łatwy w utrzymaniu higieny.

Ile kosztuje aparat na zęby?

Koszty aparatów na zęby są zależne od wybranego rodzaju. Najtańszymi aparatami są te tradycyjne. W ich przypadku ceny za jeden łuk rozpoczynają się od 1200 złotych. Nowsze rozwiązania, bardziej komfortowe – niemetalowe czy przezroczyste — pochłoną więcej pieniędzy. Ich ceny wahają się od 3 do 6 tysięcy. Koszt najdroższych aparatów ortodontycznych może dochodzić do 7 tysięcy zł.  Aparaty na zęby są też dostępne w spłacie ratalnej. W koszt leczenia trzeba także wliczyć koszty wizyt kontrolnych, których ilość jest oparta o czas leczenia. Leczenie ortodontyczne może być finansowane przez NFZ dla pacjentów poniżej 12 roku życia i tylko w przypadku aparatów ruchomych.

Jak dbać o zęby podczas noszenia aparatu ortodontycznego?

Dbałość o jamę ustną  w trakcie noszenia aparatu jest niezwykle ważna. Aparat może początkowo przeszkadzać, ze względu na to, że znacznie łatwiej przyklejają się do niego pozostałości posiłku. Należy myć zęby po każdym posiłku i wystrzegać się pokarmów, które mogą pozostawać na zamkach i powodować ich odczepienie. Z kolei twarde produkty mogą trwale uszkodzić aparat.

Czy aparat ortodontyczny przeszkadza w leczeniu zębów?

To, czy można naprawiać zęby podczas leczenia aparatem na zęby, w głównej mierze interesuje pacjentów, co mają założony stały aparat. Nie wolno wyjmować go samodzielnie, co oznacza po wystąpieniu jakichkolwiek problemów niezbędna jest wizyta w gabinecie dentysty ortodonty. Na początku leczenia aparatem ortodontycznym każdy pacjent powinien zatroszczyć się o to, by jego zęby zostały w pełni wyleczone. W ten sposób neutralizuje się ryzyko wizyt naprawczych w trakcie noszenia aparatu na zęby. Nie ma jednak zakazów naprawy zębów, gdy pacjent nosi stały aparat ortodontyczny.

Używanie aparatu ortodontycznego łączy się z podwyższoną koniecznością dbania o zęby. Z uwagi na przyklejone na powierzchni zębów oraz pozostałe fragmenty konstrukcji aparatu ortodontycznego, usuwanie resztek i osadów jedzenia staje się trudniejsze. Dlatego pacjenci leczący się ortodontycznie muszą staranniej czyścić zęby, zwłaszcza w pobliżu aparatu ortodontycznego. Niedopatrzenie higieny w tym czasie, może sprawić, że na uprzednio zdrowych zębach znajdą się zmiany próchnicowe. W takiej sytuacji powinno się wybrać się na wizytę w gabinecie dentysty. Zignorowanie zmian ze względu na aparat ortodontyczny może wywołać nieprzyjemne skutki. Próchnica szybko przenosi się na inne zęby, dlatego bezpieczniej wyleczyć problem.

Leczenie podczas używania aparatu jest dostępne. Jeżeli aparat utrudnia dojście do podniszczonego zęba, można go usunąć na czas naprawy. Taki zabieg nie zagrozi skuteczności ortodontycznego leczenia.

www.ortodontatorun.pl