Akty notarialne kwalifikuje się do głównych dokumentów urzędowych, dzięki którym wyraźnie zostaje opisana czynność prawna. Sporządza się je wówczas, gdy obowiązkowo wymagają tego przepisy prawa bądź jeśli dwie osoby okazują taką chęć. Od rzeczonych dwóch składników zależy sama postać określonego aktu notarialnego, która może być zdeterminowana w paru przypadkach:
W formie aktu notarialnego mogą być spisane ponadto testamenty – inaczej zarządzania dorobkiem przed śmiercią, lecz nie jest to bezwzględnie egzekwowane przez akty prawne – oprócz art. 73 par. 2 k.c. Testamenty są niewiążące jeśli Spadkodawcy wcale nie są w stanie w świadomy sposób zaprezentować swojej woli albo przedsięwziąć decyzji i swobodnie przejawić woli. Taka sytuacja ma miejsce też, kiedy występują kwestie sporne, by Następcy sporządzili dokument określonej treści albo rozporządzili swoim majątkiem pod wpływem pogróżek Oryginały wszystkich dokumentów notarialnych są składowane w u notariusza oraz tam muszą być przechowywane. Stronom oraz innym uprawnionym osobom notariusz dostarcza wypisy, które mają taką samą moc prawną jak pierwowzór. Wypis aktu notarialnego musi być szczegółowym powieleniem oryginału. Notariusz oznacza go pieczęcią oraz własnoręcznym podpisem. Wypis, którego ilość arkuszy jest większa niż jeden, musi wypełniać poniższe warunki:
Każda pobierana przez notariusza odpłatność jest wyznaczana poprzez właściwe ustawy: Ustawę z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych, Ustawę o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983 roku, Ustawę z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach i opłatach sądowych w sprawach cywilnych oraz – Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Stąd notariusz nie może nakładać zawyżonej zapłaty od Klientów, gdyż jest pracownikiem społecznym i każdorazowo musi pracować na rzecz zabezpieczenia obrotu prawnego. Do jego fundamentalnych czynności ustawodawczych należy sporządzanie aktów notarialnych, potwierdzeń dziedziczenia, poświadczeń (daty przedłożenia dokumentu, zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z zaprezentowanym dokumentem, własnoręczności podpisu, pozostawania osoby przy życiu albo w wskazanym miejscu), wypisywanie raportów (np. spółek), doręczanie oświadczeń, pobieranie do magazynowania papierów wartościowych, dokumentów oraz pieniędzy, sporządzanie wypisów, odpisów oraz wyciągów np. testamentów, przygotowywanie protestów weksli i czeków, sporządzanie wzorców aktów, oświadczeń i pozostałych dokumentów. Należności notarialne można poklasyfikować na: taksę notarialną, opłaty sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych i podatek od spadków oraz darowizn.
Taksa notarialna to podstawa, czyli wartość przedmiotu czynności prawnej plus procent od nadwyżki. Innymi słowy, górna wysokość opłaty, jaką odbiera notariusz za dokonanie określonej czynności prawnej. Dla wartości przedmiotu czynności notarialnej do 3.000 zł sięga ona 100 zł, powyżej 3.000 do 10.000 zł – 100 zł plus 3% nadwyżki ponad 3.000 zł, wyżej niż 10.000 zł do 30.000 zł – 310 zł i 2% nadwyżki ponad 10.000 zł, ponad 30.000 zł do 60.000 zł – 710 zł oraz 1% nadwyżki powyżej 30.000 zł, ponad 60.000 zł do 1.000.000 – 1.010 zł i 0,4% nadwyżki powyżej 60.000 zł, wyżej niż 1.000.000 zł do 2.000.000 zł – 4.770zł plus 0,2% nadwyżki ponad 1.000.000 zł, ponad 2.000.000 zł – 6.770 zł i 0,25% nadwyżki ponad 2.000.000 zł (z ultimatum, że nie będzie to więcej niż 10.000 zł, zaś w przypadku czynności wprowadzanych w I grupie podatkowej, w rozumieniu ustawy o podatku od spadku i darowizn, nie więcej aniżeli 7.500 zł). Kompletny cennik najważniejszych cen notarialnych – wysokości stawek sądowych, podatku od spadków oraz darowizn oraz wielkość podatku od czynności cywilnoprawnych – można znaleźć pod linkiem: Notariusze Toruń